چند سال پیش یکی از ناشران محترم کتاب های مدیریتی، تماسی با من داشت. ایشان گفتند که یکسری کتاب های جدید آورده اند و بدنبال مترجم می گردند و اینکه آیا من با آنها در این زمینه همکاری می کنم یا خیر.

آن زمان کتاب مذاکره و فروش تلفنی من آماده شده بود و من کتاب را به ایشان برای چاپ، معرفی کردم و پاسخ آنها این بود که فعلا تمرکز بر کتاب های ترجمه هست و با مولفین خیلی کار نمی کنند.

از این خاطره بگذریم.

چند روز پیش سری به سی یکمین نمایشگاه کتاب زدم، فهرستی از کتاب ها و غرفه هایی که در نظر داشتم را آماده کرده بودم. اواخر بازدیدم، زمانی که داشتم کتابی را که یک مولف ایرانی نوشته بودند، نگاه می کردم، یاد لیست کتابم افتادم… بیشتر کتاب هایی که خریداری کرده بودم، توسط نویسنده های خارجی به نگارش درآمده بود. فکرم کمی مشغول شد و چندین سوال ذهنم را درگیر کرد.

چرا فکر می کنیم اگر کتاب ترجمه شده باشد، کتاب بهتری است؟

چرا خیلی اوقات، تصور می کنیم کتاب هایی که نویسنده آنها ایرانی نیست، کتاب بهتری است؟

اگر قدمی در کتابفروشی ها بزنید و لااقل با توجه به حوزه کاری خودم، سراغی از کتاب های حوزه کسب و کار و یا توسعه فردی بگیرید،  نویسنده بیشتر این کتاب ها، افراد غیر ایرانی هستند و جالب تر اینجاست که پرفروش ترین ها هم در همین زمره هستند و کتاب هایی که نویسنده های ایرانی آنها را خلق کرده اند معمولاً اقبال کمتری دارند.

باز این سوال بوجود می آید: آیا واقعاً کتاب های نویسنده های ایرانی خوب نیست؟ یا شاید بقول مثل معروف، مرغ همسایه غاز است!؟

به شخصه قبول دارم که برخی از کتاب های خارجی واقعاً عالی هستند و فارغ از منطقه جغرافیایی همه جا کاربرد دارند (بعنوان مثال به شخصه کتاب های دن وچیپ هیث و سبک نوشتاری آنها را دوست دارم) و باز قبول دارم که بسیاری از این نویسنده ها در کشورها پیشرفته و توسعه یافته هستند و مطالبی که آنها ارائه می کنند مطالب ناب علمی در دنیاست، اما باز دلیلی بر این نمی شود که بسیاری از ما تا می بینیم نام نویسنده کتاب یک ایرانی است، آنرا کنار می گذاریم و به سراغ نویسنده های خارجی می رویم.

همین کتاب رابرت کیوساکی، پدرپولدار و پدر بی پول، یکی از پرفروش ترین کتاب های ایرانی است ، اما آیا این کتاب با کشور ما سازگاری دارد؟ یا حتی کتاب های برایان تریسی که فکر می کنم، در زمره پرفروش ترین کتاب های ایرانی است و تقریباً بیشتر ناشران کتاب های ایشان را چاپ می کنند.

♦ پیشنهاد میکنم این مطلب را مطالعه نمایید: نقدی بر کتاب پدر پولدار و پدر بی پول رابرت کیوساکی

یا بسیاری از کتاب هایی که در حوزه ارتباطات بخصوص فن بیان ترجمه شده اند، محتوایی بسیار ضعیف دارند و اصلاً موضوع مهم و قابل توجهی را به مخاطب منتقل نمی کنند، اما بارها چاپ شده اند. شاید شما هم داشته باشید از این مدل کتاب هایی که چند صفحه ای از آن را مطالعه کرده اید و احساس کردید، ارزش وقت گذاشتن ندارد.

حتی کتاب های پرمودا باترا نویسنده هندی هم توسط انتشارات مختلف چندین بار چاپ شده است (البته ایشان فردی قابل احترام هستند و کتاب های ساده و روانی دارند) اما بسیار زیاد هستند نویسنده های باسواد و حرفه ای ایرانی که کتاب هایشان به سادگی بفروش نمی رسد.

انتشارات مختلف و بخصوص انتشارات معروفی ایرانی هم این سبک بازاریابی را پیشه کرده اند و بیشتر بر روی کتاب های خارجی خودشان مانور می دهند و گاهاً کتاب هایی را منتشر می کنند که از نظر محتوا بسیار ضعیف هستند.(دیروز کتابی از یک ناشر بسیار معروف خواندم، محتوای کتاب ناامید کننده بود.)

کتاب های نویسنده های ایرانی صرفاً زمانی فروش خوبی دارند که یا نویسنده به قدری معروف باشد که تا کتابی را ارائه کرد، طرفدارنش خریداری کنند یا اینکه کمپین های مختلف و حرفه ای بازاریابی راه بیاندازد و خودش کتابش را بفروش برساند، والا کتابفروشی ها و مراکز پخش کتاب روی این کتاب های سرمایه گذاری نمی کنند.

اما چه بسیارند مدیران و افراد بزرگی که آنقدر شناخته شده نیستند اما دریایی از علم و دانش هستند و کتاب هایشان در گوشه های کتابفروشی ها خاک میخورد.( آنهم اگر یک کتاب فروشی حاضر شود این کتاب ها را در کتابفروشی خودش بگذارد.)

شاید باید این خرده را به خودمان بگیریم که نتوانسته ایم کتاب هایی درخور تهیه کنیم و یا شاید عده ای، هر چند قلیل، کتاب هایی را ارائه کرده اند که هر خواننده ای را از خواندن کتاب ایرانی پشیمان می کند.

بیایید یک تصمیم بگیریم، گهگاهی که به خرید کتاب می رویم، در کنار خرید کتاب های ارزشمند و بروز دنیا و در کنار خرید کتاب های نویسنده های مطرح و برجسته، با نگاهی دیگر به کتاب هایی که نویسنده ایرانی آنها را نگارش کرده بنگریم، شاید این کتاب بهتر بتواند خواسته ما را برطرف کند، چرا که یک هم وطن و کسی که ایران و ایرانی را می شناسد آنرا نوشته است.