یکی از موضوعات مهم برای موفقیت و تبدیل شدن به فردی که می توان به اواعتماد کرد و برروی او حساب باز کرد، پذیرفتن مسئولیت اتفاق هایی است که در زندگی برای ما پیش می آید. مسئولیت پذیر بودن امر مهمی است که هر انسانی باید به آن بیاندیشد و تمرین کند تا مسئولیت پذیر تر از گذشته باشد.

البته مسئولیت پذیری ارتباطی به موضوع کتاب ندارد اما عدم مسئولیت پذیری تغییراتی را در بیان ما ایجاد می کند که منشاء این تغییرات در بیان ما، به واسطه سه نوع جبرگرایی است که استفان کاوی در کتاب ۷ عادت مردمان موثر بیان می کند و در ذهن ما بوجود می آید.

این مطلب برداشت شده از کتاب فن بیان و ارتباطات کلامی است که بزودی منتشر خواهد شد.

۱-    جبرگرایی ژنتیکی

برخی عقیده دارند آنچه هستند، بواسطه وراثت به آنها منتقل شده است.  مثلا چندسال پیش خودم عقیده داشتم که چون بعنوان مثال فلان فامیل نزدیک من زیاد می خوابد، من هم این را از آنها به ارث برده ام و زیاد می خوابم.
این گفته ها و بیان این جملات برای فردی که می خواهد در ارتباطات، بخصوص ارتباطات کلامی خودش قوی باشد اصلاً صحیح و پسندیده نیست. فراموش نکنید شاید ما نتوانیم رنگ چشم و رنگ پوستمان که از طریق وراثت به ما منتقل شده را تغییر دهیم اما می توانیم عادت ها و رفتارهایی که در خانواده مان هست را تغییر دهیم و عادت های مطلوب را جایگزین کنیم. پس از این جبرگرایی در صحبت هایمان استفاده نکنیم.

۲-    جبرگرایی روانی

این دسته از افراد می گویند این فردی که هستید ماحصل تربیت پدر و مادر ما هست و مدام در حال نق زدن هستند که چرا پدر و کادر پول دارتری نداشتند و یا چرا پدر و مادرشان در کودکی مهارت های لازم را به آنها یاد نداده اند.
این جملات هم بوی جبرگرایی می دهند.

این مطلب را هم بخوانید: رادیو آموزش ۱۲: یادگیری های سطحی

۳-    جبرگرایی محیطی

این دسته از افراد می گویند، رفتار ما متاثر از رفتار جامعه و اطرافیانمان است. درست است که گفته می شود ما میانگین ۵ نفری هستیم که بیشترین ارتباط را با آنها داریم (بعنوان مثال اگر فردی ۵ نفر نزدیکش همه موفق باشند به احتمال زیاد موفق می شود و اگر هر ۵ نفر معتاد باشند، به احتمال زیاد معتاد می شود) اما باز این موارد در اختیار خود ماست.
به فردی می گوییم چرا سیگار می کشی؟ می گوید: دوستانم سیگاری بودند، منم سیگاری شدم.
در جبر محیطی مطمئنا در گذشته انتخابی داشته ایم که به این اوضاع منجر شده، پس در واقع اختیاری بوده و ما مسیر را اشتباه آمده ایم.

فردی که می خواهد در ارتباطاتش پیشرفت کند باید بتواند به مرور این جملات را به جملات دیگری تبدیل کند. جملاتی که در آنها رنگ و بوی اختیار باشد.

چند مثال می آورم تا مطلب بیشتر روشن شود.

حالت اشتباه: من نمی تونم صبح ها زود از خواب بیدار بشم، آخه ما کلاً خانوادگی خوابالو هستیم. (جبر ژنتیکی)
حالت درست: صبح زود از خواب بیدار شدن برام خیلی سخته، البته خانواده ما همه خابالو هستن اما منم تلاش نکردم که سحرخیز بشم.

حالت اشتباه: اگر پدر و مادرم همون موقع کودکی من را درست تربیت کرده بودن، الان فرد مثبتی در جامعه بودم.(جبرروانی)
حالت درست: پدر و مادرم تلاش خودشون را کردند، این من بودم که تلاش نکردم و اوضاعم این شد که نتونم فرد مثبتی باشم.

حالت اشتباه: توی شرکت ما همه کم کاری می کنن، خب منم آدمم دیگه، منم کم کار میشم.
حالت درست: توی شرکت ما همه کم کاری می کنند. متاسفانه من هم دنباله رو بقیه شدم و دارم کم کاری می کنم

حالت اشتباه: کار کردن با یکسری آدمی که همش به فکر کلاهبرداری و فروش جنس های تقلبی به مردم هستند خیلی سخته، اما چه کنم؟ مجبورم این شغل را ادامه بدم
حالت درست: می دونم کار کردن با آدم هایی که همش بدنبال کلاهبرداری هستند سخته، اما من این حقوق و درامد خوب را به این سختی ترجیح میدم.

نکته: در بالا حالت ها درست و اشتباه نامیدم، می توانستم بگویم حالت غلط اما نگفتم. مطمئناً شما هم با من موافقید که کلمه اشتباه از کلمه غلط زیباتر و پسندیده تر است. پس شما هم در صحبت های روزمره تان از کلماتی استفاده کنید که صحیح تر و پسندیده تر هستند. ?

 پیشنهاد خوب برای یادگیری اصول و مهارت های فن بیان و ارتباطات کلامی.  برروی تصویر زیر کلیک نمایید.